Waarom zou je je paard graanvrij voeren?

Voedingsdiscussies en paarden in het wild...

Rondom voedingsdiscussies stel ik mezelf telkens twee vragen: behoort deze voeding tot het dieet van wilde paarden én draagt dit bij tot een gezonde spijsvertering, darmflora en algehele gezondheid van het paard?

Voor ik op de eerste vraag antwoord, verduidelijk ik graag waarom ik zoveel belang hecht aan het dieet van wilde paarden. Onze gedomesticeerde paarden stammen af van wilde paarden en evolutionair gezien, liggen de oer-behoeften nog steeds diepgeworteld in de genen van onze paarden. Toch is er een ontzettend verschil in hoe veel gedomesticeerde paarden gehuisvest en gevoerd worden en hoe wilde paarden leven en eten. Jammer genoeg stellen we ook vast dat de spijsvertering en darmflora van onze gedomesticeerde paarden niet zo sterk en gezond is als die van wilde paarden en vele gezondheidsklachten die bij gedomesticeerde paarden voorkomen, denk maar aan darmklachten, maagzweren, allergieën,… eigenlijk helemaal niet zo vaak bij wilde paarden te zien zijn. Ik ben er dus van overtuigd dat rekening houden met hoe wilde paarden eten en leven én dit ook vertalen naar onze gedomesticeerde paarden, een belangrijke sleutel kan zijn in het optimaliseren van de gezondheid van onze paarden.

Hoe ziet het dieet van wilde paarden er dan uit?

In het wild bestaat het dieet van paarden hoofdzakelijk uit gras, kruiden, bladeren en schaarse hoeveelheden zaden. Het grootste onderdeel van het dieet vormen de grassen en kruiden, die bestaan uit complexe koolhydraten en vezels. De spijsvertering van het paard is dan ook zo aangepast om deze efficiënt te verteren. Dit ruwvoer kunnen paarden niet volledig met behulp van spijsverteringsenzymen verteren dus speelt hier voornamelijk de darmflora in de blinde en dikke darm een ontzettend belangrijke rol. Deze bestaat uit een complexe gemeenschap micro-organismen die nodig zijn om deze vezels te verwerken zodat het paard er energie uit kan halen.

Hoe zit het dan met graan?

Hier maak ik graag een groot onderscheid tussen de brokken en voeding met granen in en het pure (biologische) graan.

Een handje puur (onbewerkt) biologisch graan per dag, kunnen de meeste paarden prima verwerken. Het probleem zit eerder in de brokken, muesli’s, slobbers met granen die er op dit moment op de markt te vinden zijn.

Even terug naar de basis. Graan bestaat ook uit complexe koolhydraten, zetmeel genoemd. Paarden kunnen, in tegenstelling tot mensen maar een beperkte hoeveelheid zetmeel in de dunne darm verteren met behulp van amylase, een spijsverteringsenzym. Zetmeel wordt dan omgezet naar glucose (suiker) dat kan opgenomen worden door het lichaam.

Onbewerkt graan is omhuld door het kaf. Dit kaf beschermd de inhoud, en dus de zetmeelrijke kern van het graan. In deze vorm vinden paarden in het wild dit graan ook. Het graan bevat ook verschillende vitaminen en mineralen en draagt bij tot wat extra diversiteit in de voeding, wat belangrijk is voor de (darm)gezondheid van het paard. Zoals ik hierboven dus vermelde, kan een handje puur (onbewerkt) graan prima gevoerd worden

Van de vele paardenvoeders met graan daarentegen, ben ik geen fan... Ik leg je hieronder graag uit waarom.

In de huidige paardenvoeding wordt het graan bewerkt zodat het beter verteerbaar wordt. Met deze bewerkingen wordt het kaf gebroken waardoor de zetmeelrijke inhoudt, veel makkelijker beschikbaar is. Een eerste bedenking is dat paarden in het wild, deze vorm van bewerkt graan niet tegenkomen. Een tweede bedenking die we kunnen maken, is dat deze voeders vaak grotere hoeveelheden graan bevatten dan de hoeveelheden die paarden in het wild eten én dat nog eens bewerkt is zodat het zetmeel makkelijk beschikbaar is.

Deze grotere hoeveelheden zetmeel kunnen niet meer in de dunne darm verteerd worden, door de beperkte hoeveelheid amylase, en zullen doorstromen naar de dikke- en blinde darm waar voornamelijk micro-organismen actief zijn om ruwvoer te verwerken. De toestroom van zetmeel hier, zal voor verzuring in de darmen en dus ook verstoringen in het microbioom zorgen met allerlei negatieve gezondheidsgevolgen tot gevolg.

Daarbij is het hedendaags gebruikte graan niet meer te vergelijken met de graansoorten waar paarden in het wild met in aanraking komen. Vele granen zijn genetisch gemodificeerd, zwaar bespoten met pesticiden en bevatten minder voedingswaarde.

Daarbij bevatten granen anti-nutriënten die een negatief effect hebben op de spijsvertering en de opname van mineralen.

Nog een laatste reden waarom ik granenvoeding liever vermijd, is omdat er vaak veel smaakmakers, vulproducten en suikers aan toegevoegd worden. Dit is uiteraard ook voor paarden niet gezond.

Om dus kort te concluderen:

Een handje onbewerkt, biologisch graan van goede kwaliteit kan dus prima, maar de voeders met granen in verwerkt, laat ik liever achterwege.